Mặc dù bị ám ảnh bởi trọng lượng nhẹ, nhưng có duy nhất một chi tiết trên GMA T.50 mà nhà thiết kế thiên tài Gordon Murray cố tình làm nó nặng hơn cần thiết - củ số.

"Đó là sự nặng có mục đích" - Gordon nói. "Chúng tôi đã thử 3 mức trọng lượng khác nhau, củ số này vượt qua cảm giác gợn không đồng bộ ở số 1 và 2 khi chuyển thật nhanh".

 Dù nghe có vẻ ngược lại với triết lý của Murray nhưng cuối cùng, việc lắp củ số nặng hơn cũng nhằm dẫn tới một mục đích như giảm trọng lượng tối đa cho chiếc xe. Đó là tạo ra một mẫu xe với cảm giác lái thú vị nhất, kích thích nhất trong lịch sử.

 Cũng giống như những chiếc xe tạo ra từ đây, nhà máy của GMA là một tổ hợp hoàn hảo. Vào cuối năm 2021, những chiếc xe thử nghiệm XP - viết tắt của eXperimental Prototype vẫn nằm la liệt bên trong cơ sở sản xuất với độ hoàn thiện khác nhau. Tuy nhiên bản thân không gian xung quanh chúng lại giống một bệnh viện hơn là một nhà máy sản xuất xe: yên tĩnh và gọn gàng.

 Khi nói về "xe thử nghiệm" hay "nhà máy", bạn có thể nghĩ tới những chiếc xe chắp vá bởi các chi tiết được tạo ra bằng những người thợ cơ khí cầm máy cắt kim loại, trong một không gian nhem nhuốc dầu mỡ. Nhưng không, thậm chí bạn sẽ không thể tìm thấy những bao bì vứt dưới sàn nhà ở đây. Nếu chưa biết về Gordon Murray, ai đó có thể sẽ nghĩ rằng GMA đã tạo ra các siêu xe trong nhiều thập kỷ qua, chứ không phải là một công ty khởi nghiệp.

 Tất cả các chủ sở hữu của 100 chiếc T50 sẽ được (hoặc đã được) Gordon dẫn đi tham quan có hướng dẫn về dây chuyền sản xuất này. Khi trả 2,36 triệu bảng Anh cộng với thuế cho một món đồ chơi, rõ ràng khách hàng cần phải được chăm sóc cẩn thận hơn là chỉ nhận xe với một bình xăng đầy và vài món phụ kiện tặng kèm!

Đây là chính tòa nhà mà Giáo sư Murray đã từng đặt toàn bộ bộ sưu tập ô tô và mô tô trọng lượng nhẹ của mình, bên cạnh một bản sao phòng làm việc cũ một số máy hát tự động yêu thích của ông. Giờ đây, các tác phẩm kinh điển hầu như đã bị gạt sang một bên, để nhường chỗ dây chuyền sản xuất T50.

 Gordon nói: “Đây là XP10" - và chỉ vào nguyên mẫu thứ 10 của T.50 với màu cam sáng cùng gần như mọi panel trên thân xe mở toang. Ông nhấn mạnh tới những các chi tiết bằng sợi carbon trần có lớp vải dệt tinh tế hơn những kiểu dệt như Bugatti hay Pagani. “Chúng tôi đang thử các cấp độ hoàn thiện bề mặt bóng hoặc mờ khác nhau. Những chiếc xe rất được thiết kế riêng, chúng tôi cung cấp 10 cấp độ bóng khác nhau".

 Những lớp cách nhiệt phản chiếu ánh vàng bên trong khoang máy. Liệu có phải chúng được dát vàng thật như McLaren F1 - tuyệt phẩm đã vĩnh viễn đưa tên tuổi Gordon trở thành một tượng đài thiết kế xe hơi? "Bây giờ thì chúng không thực sự là vàng. Chúng tôi đang thử 3 loại vật liệu khác nhau. Trong 30 năm qua, vật liệu tản nhiệt đã tốt hơn nhiều. Nếu như gặp một nơi quá nóng mà không thể sử dụng các vật liệu khác, chúng tôi sẽ dùng vàng 18 karat".

 Vì XP10 đã được trang bị camera quan sát phía sau (thay vì gương cửa cồng kềnh), Gordon có thể chỉ ra ống pitot được sử dụng để đo áp suất không khí tĩnh trên đầu xe "một cách thú vị một chút". "Trên bộ khuếch tán, chúng tôi có một bộ đo áp suất động hoặc áp suất thấp." Một cách khéo léo, ông chỉ vào một cụm bộ khuếch tán hoàn chỉnh nằm úp trên một chiếc bàn gần đó.

 Gordon nói: “Khi người lái xe chọn chế độ khí động học, bạn có thể đọc trực tiếp chiếc xe đã tạo ra bao nhiêu lực nén không khí xuống mặt đường”. Ông giải thích về công nghệ hàng không vũ trụ chính hiệu như thể ông ấy đang giải thích cách pha một tách trà vậy. Bước tới một chiếc T.50 đang ráp dở trần trụi hơn, Gordon chỉ vào những pad có phần giữa khoét lỗ chỉ để giảm vài gam trọng lượng, và các thành phần hệ thống treo bằng nhôm nén trông như khung xe đạp siêu cao cấp.

 "Bình thường bạn sẽ không sử dụng nhôm rèn như thế này nếu như chỉ làm 100 chiếc xe". Rõ ràng là có một sự ám ảnh bởi hoàn hảo ở trong lời nói của Gordon, hay chính chiếc GMA T.50. Vậy bằng cách "ép cân" tới mức tối đa, trên thực tế độ sai lệch so với mức trọng lượng ướt 986kg theo công bố của chiếc xe là bao nhiêu? "Chúng tôi vẫn chắc chắn đạt dưới 1 tấn, nhưng chính xác là bao nhiêu trong tuần này thì tôi không biết. Trọng lượng xe thay đổi hàng tuần ở mức hàng trăm gam ở chỗ này hoặc chỗ kia".

 Gordon nói: “Đôi khi, ngay cả hốc hút gió bằng sợi carbon cũng quá nặng", trước khi cầm lên một ống dẫn bằng xốp. Đó là một trong số ít những chi tiết trông có vẻ rẻ tiền trên T.50. Nhưng nó thực sự nhẹ hơn nhựa hoặc carbon và do không phải chịu bất kỳ tải trọng hay lực nào, xốp là đủ. Gordon có thể làm chúng bằng sợi carbon và nâng giá xe lên để kiếm lời, nhưng không.

 Không thu hút người yêu xe bằng các thông số như tốc độ hay lực nén không khí, nhưng ngay cả việc bảo dưỡng và bảo trì T.50 cũng được GMA chú trọng. Chắc chắn là nuôi một chiếc T.50 bớt tốn kém hơn McLaren F1. Vì sao? Bởi Gordon cho rằng một chiếc xe dễ sửa thì người ta sẽ thường xuyên dùng nó hơn. Và ông muốn mỗi chủ xe sẽ lái T.50 hàng ngày thay vì chỉ trưng bày nó trong bộ sưu tập của mình.

 "Một ví dụ điển hình về việc chúng tôi phát triển công nghệ của riêng mình là ở đây." Gordon giới thiệu một chiếc hộp màu đen có kích thước bằng 1 hộp dụng cụ. “Thông thường, một ắc quy 12 volt cho một chiếc xe như thế này sẽ nặng khoảng 18kg. Đây là ắc quy 12 volt, 48 volt, hệ thống làm mát và biến tần, bộ điều khiển và hệ thống sạc, và nặng 13kg. Nếu có gì hỏng, bạn có thể dễ dàng thay thế. Và bạn không cần phải tháo động cơ để xử lý giống như trên (McLaren) F1".

 "Một tác phẩm nghệ thuật" là cách Murray mô tả cần phanh tay, với nút màu đỏ và bánh cóc màu vàng. Tay nắm cửa được in 3D thay vì đúc; vì vậy nếu cắt đôi nó ra, bạn sẽ thấy bên trong có kết cấu giống như tổ ong. Chỉ tính riêng chi tiết này đã cắt giảm 200g, ngay cả khi việc thiết kế tốn nhiều công sức hơn và một tay nắm cửa có giá lên tới 800 Bảng.

 Toàn bộ các nút bấm đều được GMA thiết kế từ đầu. Yêu cầu của Murray đó là chúng phải đem tới cảm giác như một chiếc máy ảnh cơ cao cấp. Chúng được chiếu sáng bằng đèn xung quanh thay vì che giấu các bóng bên dưới.

Gordon lấy một chiếc cần bằng sợi carbon, trông qua trông giống một chi tiết gì đó của cần câu cá cao cấp. Ông giải thích: "Chúng tôi gắn hệ thống treo vào vỏ hộp số, vì vậy không có phần khung nào ở phía sau đuôi xe. Tôi phải tìm cách lắp cánh khuếch tán sau với lực nén không khí tối đa 400kg mỗi bên vào chassis. Thế nên mỗi chiếc cần này phải chịu được tải 400kg".

Và mỗi chiếc cần gắn cánh khuếch tán nêu trên chỉ nhỏ và nhẹ như một cây nến. Thật điên rồ, nhưng cũng thật tuyệt vời.

Điều quan trọng cần nhấn mạnh đây là tất cả các chi tiết trên GMA T.50 đều là "hàng thửa". "Trên chiếc McLaren F1, tôi không có đủ ngân sách cho việc này", Gordon than thở. Đó là lý do tại sao chiếc F1 sử dụng gương từ một chiếc Volkswagen Corrado và các nút bấm có nguồn gốc từ nhiều mẫu xe thương mại khác nhau. "Chiếc xe này không có một thành phần nào dùng chung với các mẫu xe khác", Gordon xác nhận, cầm một đồng hồ báo tua với các số được khắc vào mặt nhôm thay vì sơn hay dán decal lên

"Như mọi khi, không có nhựa ở đây. Phát triển ra nó tốn một gia tài" - Gordon cười.

 Và trong suốt tour tham quan nhà máy, Gordon hoàn toàn không cầm bất kỳ tài liệu nào trên tay, đeo tai nghe để có thể được các trợ lý bên ngoài "nhắc lời" hay nhìn vào các màn hình và đọc theo giống cách những lãnh đạo ngành xe khác phát biểu. Mọi tiểu tiết và con số xoay quanh GMA T.50 đều được ông nhớ hết. Chính vì vậy ông có thể nói không ngừng nghỉ mà không ậm ờ. Lời nói của ông cũng giống như cách ông thiết kế những chiếc xe - đi vào trọng tâm, không thừa thãi.

 Trong chuyến tham quan, Gordon sẽ đưa tận tay nhiều chi tiết khác nhau của GMA T.50 để khách hàng cầm nắm. Đó có thể là piston, một xú-páp hay một bánh răng. Và bản thân từng chi tiết đều có thể đem đi trưng bày, nhưng khách tham quan sẽ không phải hỏi về công dụng của chúng. Ngay cả từng con ốc cũng được tối giản. Theo Gordon, mỗi đầu ốc lõm vào trong sẽ giúp giảm hàng phần trăm của 1g. "Với 900 con ốc trên mỗi chiếc xe, tất cả sẽ giúp tiết kiệm được khá nhiều".

"Những chiếc vành bằng magie mà mọi người dùng vẫn chưa đủ tốt" - Gordon đưa một chiếc vành vô-lăng của T.50, nó có trọng lượng nhẹ tới nỗi đem lại cảm giác như có thể nổi trong không khí. "Chúng tôi đã cắn răng và tự đầu tư tạo ra mọi thứ để tạo ra vô-lăng bằng sợi carbon cho riêng mình. Nó nặng 800g với toàn bộ các nút bấm". Tại sao phải làm vô-lăng nhẹ tới vậy? Vì vô-lăng càng nhẹ, cảm giác tay lái càng ít bị nhiễu loạn. Vành tay lái cũng không quá dày hay có các phần nhô ra hầm hố như các siêu xe khác.

Khu vực lắp ráp động cơ nằm ở một góc cuối nhà xưởng, nơi cỗ máy V12 được gắn vào hộp số, hệ thống treo và phanh đang nằm im đợi được lắp lên xe. Nắp quy-lát của chiếc T.50 sẽ có màu cam và T.33 sẽ có màu xanh.

"Với mỗi chiếc xe, bạn sẽ có riêng một máy tính bảng chẩn đoán" - Murray lưu ý. Đó là cách để những kỹ thuật viên của GMA tải thông số hoạt động của chiếc xe và nghiên cứu để bảo dưỡng nó. "Nhấc điện thoại lên và chúng tôi sẽ khắc phục vấn đề. Chúng tôi có vài trung tâm bảo dưỡng và trạm dịch vụ được chứng nhận trên toàn Thế giới".

 Sau vài phút lạc đề, Gordon lại tiếp tục nhắc tới việc giảm trọng lượng - lần này là ở các heo phanh. "Chúng tôi lấy những chiếc kẹp phanh nhẹ nhất có thể mua được, một lần nữa thử nghiệm sức bền và sau đó tiếp tục tiện bớt. Chính vì vậy giờ chúng như phô-mai Thuỵ Sĩ và nhẹ hơn 800g". Các đĩa phanh làm bằng gốm-carbon của Brembo theo công nghệ tiên tiến nhất, nhưng phanh tay cho bánh sau lại là cơ khí "vì nó nhẹ hơn 2,8kg".

  Khi Gordon còn đang thiết kế McLaren F1, ông không phải là người có quyền lực cao nhất và chính vì vậy không thể quyết định tới yếu tố con người. "Không phải là lần này, đội của tôi đều có kỷ luật cao" - Gordon cười. Tất cả mọi người ở GMA đều chia sẻ chung sự ám ảnh với hoàn hảo như ông. Đó là lý do vì sao nhà máy của hãng sạch tới vậy. Mọi người nói chuyện với nhau với âm lượng vừa phải. Mọi ghi chú, nhãn dán đều được viết tay một cách ngay ngắn.

Murray nói về mọi thứ liên quan tới GMA như giọng của một phụ huynh nói về những đứa con xuất sắc. Ông tự hào về những gì đã làm được nhưng không khoe khoang về chúng. Và có vẻ như tour tham quan nhà máy này được ông lập ra không phải nhằm "đá xoáy" các hãng siêu xe khác. Thay vào đó nó giống như một cách để ông dụ dỗ những khách hàng giàu có trở thành các con chiên ngoan đạo của giáo phái "ép cân". Từ đó Murray hy vọng họ có thể đòi hỏi điều tương tự khi mua những chiếc xe khác.

Giống như nhiều nhà thiết kế xe hơi khác, Gordon Murray thần tượng Colin Chapman - người sáng lập hãng xe Lotus cùng triết lý "Tối giản hoá, sau đó thêm vào trọng lượng nhẹ" (Simplify, then add lightness). Nhưng khi lập ra GMA, dù không trực tiếp đề cập nhưng có lẽ ông đã đưa triết lý này lên một tầm cao mới: "Không chấp nhận thứ gì khác ngoài siêu nhẹ".

Nhưng Gordon vẫn là con người với cảm xúc chứ không phải là một cỗ máy, vì vậy ông vẫn chấp nhận một số trường hợp ngoại lệ như củ số nặng để chuyển số "đã" hơn!